I CSK 791/15

a-za-z Użytkownik
edytowano grudnia 2020 w Zarządzanie Nieruchomościami
Ten wyrok SN znajdziemy:
TU
str. 8 I akapit od góry:
Przepisy ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2016, poz.  1047,  ze  zm.,  dalej  u.r.)  mają  zastosowanie  także  do  wspólnot mieszkaniowych,  co  wynika  z art.  2  ust.  1  pkt5. Według tego przepisu ustawie o rachunkowości  podlega  działalność  jednostek  organizacyjnych  nie  mających osobowości prawnej. Przepis ten nie zawiera wyłączeń wskazujących na wspólnoty mieszkaniowe ([i]lege non distinquente nec nostrum estdistinquere[/i]), które z mocy art. 6 zd. 2 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (dalej u.w.l.) w zw. z art. 33¹§ 1 k.c. są jednostki organizacyjnymi niebędącymi osobami prawnymi, którym przyznano  zdolność  prawną  (zob.  też  uchwała  składu  siedmiu  sędziów  Sądu Najwyższego z dnia 21 grudnia 2007 r. III CZP 65/07, OSNC 2008, nr 7-8, poz. 69).

Komentarze

  • Opcje
    KubaPKubaP Użytkownik
    edytowano grudnia 2020
    Powód J. K. domagał się uchylenia podjętych przez członków pozwanej Wspólnoty Mieszkaniowej Nieruchomości „O.” przy ul. J. w W. uchwał nr (...) w sprawie przyjęcia sprawozdania finansowego za 2011 r. i przeznaczenia wyników finansowych, nr (...) w sprawie udzielenia absolutorium zarządowi Wspólnoty i nr (...) w sprawie przyjęcia planu gospodarczego na rok 2012 i ustalenia wysokości opłat  w nieruchomości wspólnej.
    
    Wyrokiem z dnia 6 marca 2014 r. Sąd Okręgowy w W.[b] uchylił uchwałę[/b] nr (...) w sprawie przyjęcia planu gospodarczego Wspólnoty, garażu oraz parkingu na rok
    2012 i ustalenia wysokości opłat, a w pozostałym zakresie [b]powództwo oddalił[/b].
    
    Zgodnie [b]z art. 52 ust. 1 i 2 [/b]u.r. kierownik jednostki zapewnia sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego i przedstawia je właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy. Sprawozdanie finansowe podpisuje - podając zarazem datę podpisu - osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych, i kierownik jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy - wszyscy członkowie tego organu. Odmowa podpisu wymaga pisemnego uzasadnienia dołączonego do sprawozdania finansowego.
    
    Stosownie do art. 30 ust. 1 pkt 3 i ust. 2 pkt 3 u.w.l. zarządca lub zarząd obowiązany jest zwołać zebranie ogółu właścicieli lokali co najmniej raz w roku, nie późnej niż w pierwszym kwartale każdego roku i przedmiotem tego zebrania powinna być m.in. ocena pracy zarządcy lub zarządu oraz sprawozdania zarządu i podjęcie uchwały o udzieleniu mu absolutorium.
    [b]Celem uchwały zatwierdzającej sprawozdanie zarządu z działalności, w tym obejmujące sprawozdanie finansowe jest stwierdzenie przez członków danej wspólnoty mieszkaniowej prawidłowości i zgodności z prawem działania zarządu.[/b]
    
    Uchwała zatwierdzająca sprawozdanie finansowe nie wywołuje skutków cywilnoprawnych, tj. nie prowadzi do zmiany lub ustania stosunku prawnego, zaś dla oceny spełnienia wymogu z art. 52 ust. 2 u.r. nie mają znaczenia przepisy regulujące reprezentację wspólnoty mieszkaniowej, czyli art. 21 ust. 2 u.w.l. Wymogi przewidziane w ustawie o rachunkowości nie dotyczą bowiem sfery
    reprezentacji, lecz funkcjonowania podmiotu, który ma spełniać określone standardy rachunkowości (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2012 r. II CSK 350/11, OSNC-ZD 2013, nr 2, poz. 40).
    
    Za nieskuteczny Sąd Apelacyjny uznał zarzut powoda kwestionujący reprezentację zarządu przy podpisywaniu sprawozdania finansowego za rok 2011. Skoro ustawa o własności lokali nie reguluje zasad sporządzania sprawozdania finansowego, to współwłaściciele nieruchomości wspólnej mogą decydować o tym, czy dla podjęcia uchwały zatwierdzającej roczne sprawozdanie wymagane są podpisy wszystkich członków wieloosobowego zarządu, czy też jedynie taka ilość podpisów członków, która jest konieczna do ustalenia, że sprawozdanie to stanowi oświadczenie zarządu. Z kolei wskazywany przez powoda przepis [b]art. 52 ust. 2[/b] ustawy o rachunkowości nie przewiduje rygoru nieważności sprawozdania finansowego w przypadku niepodpisania go przez wszystkich członków zarządu.
    [b]Poza tym przepis ten odnosi się do wspólnot mieszkaniowych [color=#f00]jedynie pomocniczo[/color].[/b] zdaniem Sądu drugiej instancji nie miało
    znaczenia o tyle, że [b][color=#00f]reformatoryjny[/color][/b] wyrok [b]miał charakter konstytutywny[/b] ze skutkami na przyszłość i zapadł już po podjęciu zaskarżonej uchwały
    
    Uchwała pozwanej Wspólnoty nr (...) dotycząca zasad sporządzania sprawozdania finansowego [b]jest aktem wewnętrznym[/b] i dlatego jej [u]zastosowanie może być ograniczone[/u], bądź wyłączone kolejną uchwałą.
    
  • Opcje
    blazejhblazejh Użytkownik
    edytowano grudnia 2020
    To ja tylko przypomnę, bo w wyroku nie ma o tym ani słowa, że:

    1. Zasady rachunkowości, jakie powinna przyjąć wspólnota mieszkaniowa, nie zostały nigdzie odrębnie uregulowane.

    2. Ustawa o własności lokali wskazuje jedynie na obowiązek prowadzenia ewidencji pozaksięgowej, która nie została jednoznacznie zdefiniowana.

    3. W praktyce nie ma przeszkód, by wspólnota mieszkaniowa prowadziła ewidencję księgową zdefiniowaną w ustawie o rachunkowości, czyli tak, jak jak chce SN w tym wyroku i sporządzała na jej podstawie sprawozdanie z działalności oraz ewentualnie sprawozdanie finansowe.

    Nie ma przeszkód.

    Czyli wspólnota może tak robić, ale nie musi.

    To wynika z przepisu art 29 ust.1 ustawy o własności. SN po prostu nie znał tego przepisu. Bardzo mi przykro, ale ten wyrok jest zatem niezgodny z obowiązującymi przepisami ustawowymi.

    W wyroku nie ma nawet wzmianki, że wspólnota poddała się rygorom ustawy o rachunkowości. Czyli raczej się nie poddała, ale Sąd Najwyższy, w sprzeczności z przepisem ustawy, przyjął, że we wspólnocie tak powinno być.
  • Opcje
    AmadeuszAmadeusz Użytkownik
    edytowano listopada -1
    blazejh: Czyli wspólnota może tak robić, ale nie musi.
    Dokładnie tak!

    Czyżby znawcy spraw wspólnotowych mylili się?
    Więc też nie wiem skąd pomysł porównania wspólnoty mieszkaniowej do spółki jawnej czy spółki partnerskiej. Wspólnota mieszkaniowa jest od zarządzania nieruchomością wspólną i nie może prowadzić żadnej innej działalności w tym gospodarczej więc po prostu ustawa o rachunkowości w ogóle nie dotyczy wspólnot mieszkaniowych w żadnym aspekcie obowiązków jakie nakłada.
    - https://www.doradcazarzadcy.pl/pytania-do-eksperta/355/
    Zatem wspólnota mieszkaniowa w oparciu o art. 29 ust. 1 ustawy o własności lokali prowadzi pozaksięgową ewidencję kosztów zarządu nieruchomością wspólną. Konkretna wspólnota może mieć różny zakres opodatkowania a zatem pozaksięgową ewidencję kosztów zarządu nieruchomością wspólną dostosowuje do zakresu opodatkowania tak aby umożliwiła rozliczenie w zakresie płaconych przez daną wspólnotę podatków. Roczne sprawozdanie finansowe jest pojęciem zawartym w ustawie o rachunkowości. W dużej wspólnocie mieszkaniowej zarząd składa wprawdzie roczne sprawozdanie zarządu ze swej działalności ale nie jest to sprawozdaniem finansowym w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Zatem duża wspólnota mieszkaniowa nie ma obowiązku składać do urzędu skarbowego sprawozdania finansowego.
    - https://www.doradcazarzadcy.pl/pytania-do-eksperta/340/
    Nieobowiązujące już rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 18 sierpnia 1998 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek nieprowadzących działalności gospodarczej stosowało się do wspólnot mieszkaniowych...Rozporządzenie to zostało uchylone przez rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności gospodarczej z dnia 15 listopada 2001 opublikowane w Dz.U. z 30 listopada 2001 roku, Nr 137, poz. 1539 zmienione następnie rozporządzeniem z dnia 23 stycznia 2003, Dz.U. z 2003 roku Nr 11, poz. 117. Rozporządzenie to usunęło zasady prowadzenia ksiąg rachunkowych i sporządzania rocznych sprawozdań finansowych przez wspólnoty mieszkaniowe.
    - http://www.administrator24.info/artykul/id12045,goracalinia-wspolnota-mieszkaniowa-a-ustawa-o-rachunkowosci

    Ja wierzę fachowemu portalowi tym bardziej, że artykuł jest z dnia 21.04.2020r.
  • Opcje
    a-za-z Użytkownik
    edytowano grudnia 2020
    Nie umiem wklejać zdjęć do internetu, więc muszę je opisać. Sorry.

    Cała sprawa zaczęła się od tego, że na grupie księgowych dla WM pojawił się post userki, która pisze, że była na szkoleniu i tam stwierdzili, że WM ma obowiązek sporządzać klasyczne sprawozdanie finansowe tj. bilans i rachunek zysków i strat oraz informację dodatkową.
    Poprosiłem o podstawę prawną (z uśmiechem cwaniaka) i na następny dzień dostałem skany z materiałów szkoleniowych.

    Na 1. skanie:
    Podstawy prawne prowadzenia ewidencji rachunkowej wspólnoty:
    1. Przepisy UWL oraz w zakresie odpowiednim UOR (o rachunkowości) oraz orzecznictwa sądów administracyjnych.
    2. Art. 9 UPSOP (podatku osób prawnych) zobowiązujący podatników do prowadzenia "ewidencji podatkowej zgodnie z odrębnymi przepisami", a więc zgodnie z przepisami UOR (wg orzecznictwa NSA i SN, w tym z dnia 16 listopada 2016 I CSK 791/15).
    3. Uchwała ogółu właścicieli lokali w tej sprawie.

    I w tym miejscu fragmenty poszczególnych uzasadnień: powszechnie znany wyrok NSA II FSK 1508/07, wyrok SN I CSK 791/15 oraz jeszcze nowszy wyrok SA z 04 maja 2018 sygn. VI ACa 1450/16

    Kolejne skany nic nowego w stosunku do powyższego nie wnoszą.

    Szkolący de facto w oparciu o powyższe upierają się jedynie do tego, że WM mają sporządzać klasyczne sprawozdanie finansowe.

    Ale jeśli WM jest jednostką organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej, to...

    UOR
    Art.2.1. [b]Przepisy ustawy o rachunkowości[/b], zwanej dalej „ustawą”, [b]stosuje się[/b], z zastrzeżeniem ust.3, [b]do [/b]mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
    [...]
    5)[b]jednostek  organizacyjnych  niemających  osobowości  prawnej[/b],  z wyjątkiem spółek, o których mowa w pkt 1 i 2;
    

    dalej w tej ustawie:
    Art.3.1. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
    1)[b]jednostce [/b]– rozumie się przez to podmioty i osoby określone w art.2 ust.1;
    

    i w konsekwencji:
    Art.4. [...]
    3.Rachunkowość [b]jednostki [/b]obejmuje:
    1)przyjęte zasady (politykę) rachunkowości;
    2)prowadzenie,  na  podstawie  dowodów  księgowych,  ksiąg  rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym;
    3)okresowe  ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów;
    4)wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego;
    5)sporządzanie sprawozdań finansowych;
    6)gromadzenie    i przechowywanie  dowodów  księgowych  oraz  pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą;
    7)poddanie badaniu, składanie do właściwego rejestru sądowego, udostępnianie i ogłaszanie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą.
    

    Czyli co? WM mają robić pełną księgowość? Na to mi wychodzi, a od lat mam w głowie co innego.

    Z drugiej strony UWL w art. 29 mówi o ewidencji pozaksięgowej czyli innej niż w UOR. Może dlatego SN a potem szkolący zawężają wpływ UOR tylko w zakresie sprawozdań.

    Z trzeciej strony trudno zrobić pełne sprawozdanie bez kont księgowych...

    :confused:

    Nowy doklejony: 21.12.20 17:25
    Nie wiem czemu słowo "u-s-e-r-k-i" zostało zamienione na gwiazdki...:bigsmile:
  • Opcje
    KubaPKubaP Użytkownik
    edytowano grudnia 2020
    [cite] a-z:[/cite] Nie umiem wklejać zdjęć do internetu, więc muszę je opisać. Sorry.

    Cała sprawa zaczęła się od tego, że na grupie księgowych dla WM pojawił się post us*erki, która pisze, że była na szkoleniu i tam stwierdzili, że WM ma obowiązek sporządzać klasyczne sprawozdanie finansowe tj. bilans i rachunek zysków i strat oraz informację dodatkową.
    Rasowi księgowi będą bronić takiego stanowiska do upadłego ( bo inaczej nie potrafią!!!!) ...Tak ich trenowali latami , nie rozumieją, że od 1995 roku obowiązuje inny, niż nakazał K. Modzelewski , sposób prowadzania księgowości we wspólnotach mieszkaniowych .

    We WM obowiązuje ewidencja pozaksięgowa , bez wzoru bilansowego , załączników do sprawozdania finansowego , badań bilansów WM , ect . Rola księgowej sprowadza się do ewidencjonowania dokumentów, a nie ich obrabiania wg UoRach, bo to właściciele lokali decydują o swoich finansach .

    Każda WM może sobie, uchwałą, przyjąć taki model i zasady, jakie będą obowiązywać w ewidencji księgowej WM z wyłączeniem POŻYTKÓW . "Księgowa" ma się do tego dostosować, a nie odwrotnie.

    Ewidencja księgowa WM ma być zrozumiała dla, jak największej rzeszy właścicieli lokali, a nie tylko tych osób z doktoratem ekonomicznym .... :wink:

    Ewidencja pozaksięgowa WM jest spychana do tej, która obowiązuje w spółdzielczości mieszkaniowej . To jest najgorsze, co może się przydarzyć Wspólnotom.

    Żaden program komputerowy dla obsługi wspólnot mieszkaniowych, nie proponuje wzoru sprawozdania finansowego dla WM , jak tylko bilansowy wynikający z ustawy o rachunkowości, a przecież we WM wystarczy choćby taki: https://forum.zarzadca.pl/wiki/wzor_-_sprawozdanie_finansowe Przykład 2.
    Nie pokazuje BO na dany rok obrachunkowy zgodny z uchwałą o rozliczeniu wyniku finansowego (nadpłat i niedoborów) . Rasowi księgowi nadwyżki opodatkowują jako przychód na dzień 01 stycznia ... a niedobory ... każą dopłacać , bo tak stanowi UoRach.
    [cite] a-z:[/cite]Z drugiej strony UWL w art. 29 mówi o ewidencji pozaksięgowej czyli innej niż w UoRach. Może dlatego SN a potem szkolący zawężają wpływ UOR tylko w zakresie sprawozdań.

    Z trzeciej strony trudno zrobić pełne sprawozdanie bez kont księgowych...
    nie mieszaj wzoru sprawozdania https://forum.zarzadca.pl/wiki/wzor_-_sprawozdanie_finansowe Przykład 2. z ..... techniką zapisów w ewidencji pozaksięgowej - przychodów - kosztów ... niestety programy komputerowe porozumiewają się lepiej w "języku" cyfrowym, niż tekstowym.... stąd zapisy w ewidencji mają numeryczny "plan kont"
    [cite] a-z:[/cite] Nie wiem czemu słowo "u-s-e-r-k-i" zostało zamienione na gwiazdki...:bigsmile:
    bo jest na czarnej liście , nie spodobało się tuzom tego forum
    Komentarz edytowany KubaP
  • Opcje
    Prezesod13latPrezesod13lat Użytkownik
    edytowano listopada -1
    Bardzo mi się podoba ten wzór sprawozdania szczególnie ten kawałek
    Przykład nr 1
    SPRAWOZDANIE FINANSOWE za 2010 rok - EKSPLOATACJA
    Wspólnota mieszkaniowa Rajska 1 w Edenie
    pow. lokali xxx² w tym:
    lokale wykupione xxx m² + gmine xxx m² (w tym lokale użytkowe xxx m²)
    Wysokość zaliczki „ A” w 2010 roku:
    styczeń – marzec 1,76zł za 1 m²
    kwiecień – grudzień 1,86 za m²
    KubaP - najwyższy czas we wzorach umieścić aktualną wersję UOWL.
  • Opcje
    blazejhblazejh Użytkownik
    edytowano listopada -1
    [cite] KubaP: Rasowi księgowi nadwyżki opodatkowują jako przychód na dzień 01 stycznia ... a niedobory ... każą dopłacać , bo tak stanowi UoRach.

    Tutaj Kuba wskazał chyba najpoważniejszą negatywną konsekwencję takich wyroków. Jest to tendencja "rasowych księgowych" do opodatkowywania nadwyżek (bilansu nadwyżek i niedoborów z poszczególnych pozycji).

    Znane są nawet zakusy księgowych na opodatkowanie środków funduszu remontowego niewykorzystanych w ramach planu wydatków funduszu na dany rok.

    Niektórzy księgowi czytają takie wyroki, albo słyszą o nich na szkoleniach i potem zaczynają wprowadzać zasady pełnej rachunkowości dla wspólnoty. Traktując je jak innych swoich klientów, którzy najczęściej są przedsiębiorcami. I wrzucając księgowość wspólnot do programu FK.

    Na końcu tego łańcucha nieporozumień wychodzi że wspólnota na koniec roku uzyskuje jakiś dochód do opodatkowania. Co ja bym nazwał już kradzieżą pieniędzy właścicieli.

    To jest skrajna sytuacja, ale prowadzą do niej takie wyroki jak omawiany. SN ma w niektórych środowiskach niestety autorytet rozstrzygający.


    PS. Tak w ogóle to ten wyrok ma dwa wątki i ten drugi moim zdaniem jest ciekawszy od wątku z ustawą o rachunkowości. W tym drugim, zdaje się, powód dopiął swego i uzyskał uchylenie kluczowej dla niego uchwały i ostatecznie z sądu wyszedł raczej zadowolony z całego rozstrzygnięcia. Walczył o to co najmniej cztery lata.
  • Opcje
    KubaPKubaP Użytkownik
    edytowano grudnia 2020
    [cite] Prezesod13lat:[/cite]Bardzo mi się podoba ten wzór sprawozdania szczególnie ten kawałek
    Przykład nr 1
    SPRAWOZDANIE FINANSOWE za 2010 rok - EKSPLOATACJA
    Wspólnota mieszkaniowa Rajska 1 w Edenie
    pow. lokali xxx² w tym:
    lokale wykupione xxx m² + gmine xxx m² (w tym lokale użytkowe xxx m²)
    Wysokość zaliczki „ A” w 2010 roku:
    styczeń – marzec 1,76zł za 1 m²
    kwiecień – grudzień 1,86 za m²

    wzór polecany przez Prezesod13lat
    KubaP - najwyższy czas we wzorach umieścić aktualną wersję UOWL.
    #Prezesod13lat przecież ten Przykład nr 1 to twój wyrób , ty go spłodziłeś , już ci się znudził , nie podoba się ? :wink::bigsmile:
    Komentarz edytowany KubaP
Aby napisać komentarz, musisz się zalogować lub zarejestrować.